Περιγραφή
Κρόκος Κοζάνης (Safran): Το Χρυσό Μπαχαρικό
Περιγραφή και Ιστορία
Ο Κρόκος Κοζάνης (Crocus sativus), γνωστός και ως σαφράν, ζαφορά, σοφράνα, σαφράνι, ή σαφρά, είναι το πιο ακριβό μπαχαρικό στον κόσμο. Η ιστορία του ξεκινάει χιλιάδες χρόνια πριν, με αρχαιολογικά ευρήματα σε σπηλιές στο σημερινό Ιράκ και σε πήλινα δοχεία στα μινωικά ανάκτορα. Η παλαιότερη γνωστή εικόνα του φυτού βρίσκεται σε δοχείο που χρονολογείται από το 2000 – 1800 π.Χ.
Παραγωγή και Τιμή
Ο κρόκος συλλέγεται με το χέρι από το λουλούδι Crocus sativus, με τη διαδικασία συγκομιδής να είναι εξαιρετικά επίπονη και δαπανηρή. Το κόστος του μπορεί να φτάσει τα 10.000 δολάρια το κιλό. Κατάγεται από την Ελλάδα, όπου τιμάται για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες.
Βασικές Ιδιότητες
- Αρωματικό και Χρωστικό: Προσθέτει άρωμα και χρώμα στα πιάτα.
- Αντιφλεγμονώδες: Μειώνει τις φλεγμονές.
- Αντιοξειδωτικό και Αντικαρκινικό: Προστατεύει από τις ελεύθερες ρίζες και μπορεί να έχει ιδιότητες καταπολέμησης του καρκίνου.
- Εμμηναγωγό: Βοηθά στη ρύθμιση του εμμηνορροϊκού κύκλου.
- Αντιεπιληπτικό και Αντισπασμωδικό: Βοηθά στη μείωση των επιληπτικών κρίσεων και των σπασμών.
- Τονωτικό: Βελτιώνει τη διάθεση και τη λειτουργία της πέψης και της κυκλοφορίας του αίματος.
Θεραπευτικές Χρήσεις
- Αντιμετώπιση φλεγμονών και στοματικών προβλημάτων
- Ανακούφιση από πόνους περιόδου και πονοκεφάλους
- Θεραπεία άσθματος και κατάθλιψης
- Βελτίωση μνήμης σε ενήλικες με νόσο Αλτσχάιμερ
- Μείωση των συμπτωμάτων του προεμμηνορροϊκού συνδρόμου
- Βοήθεια στην απώλεια βάρους
- Μείωση των παραγόντων κινδύνου καρδιακής νόσου και σακχάρου στο αίμα
Μαγειρική Χρήση
Χρησιμοποιείται για να αρωματίσει και να χρωματίσει πιάτα όπως:
- Ρύζι και θαλασσινά
- Σούπες και ζυμαρικά
- Επιδόρπια και γλυκά
Μόλις λίγα νήματα αρκούν για να δώσουν έντονο χρώμα και άρωμα στα πιάτα.
Οδηγίες Χρήσης
- Αφέψημα για Πονοκεφάλους: Βράστε νερό με λίγα νήματα κρόκου και πιείτε το.
- Βελτίωση Διάθεσης: Προσθέστε μια πρέζα νήματα σε 100 γρ. καθαρό οινόπνευμα και αφήστε το σε κλειστό γυάλινο δοχείο για 14 ημέρες. Χρησιμοποιήστε 10-20 σταγόνες στη γλώσσα.
- Δοσολογία: Μία δοσολογία 30 mg ημερησίως σε δύο διηρημένες δόσεις (των 15 mg) είναι αποτελεσματική για διάφορες θεραπείες.
Προφυλάξεις
- Υπερβολική Κατανάλωση: Μπορεί να προκαλέσει εθισμό και σοβαρά προβλήματα υγείας όπως υπερβολικό γέλιο, ταχυκαρδία, και παράλυση. Η θανατηφόρος δόση είναι τα 10 γρ.
- Κατά τη Διάρκεια Εγκυμοσύνης ή Θηλασμού: Η χρήση του κρόκου δεν συνιστάται.
